TARİH ÖNCESİ UYGARLIK AŞAMALARI

FRIEDRICH ENGELS - AİLENİN, ÖZEL MÜLKİYETİN VE DEVLETİN KÖKENİ

"Bütün varlıklar arasında, yalnızca insan, gereksinimlerini karşılamak için gereksindiği şeylerin üretimine, hemen hemen mutlak bir biçimde egemen olabilmiştir. İnsanlığın gelişmesindeki bütün büyük dönemler, tamamen denebilecek bir biçimde, beslenme kaynaklarındaki genişleme dönemleriyle düşümdeştirler." (s.29)

1. YABANILLIK

• Aşağı aşama: Ağaçlar üzerinde (yırtıcı hayvanlardan korunmak için) yaşam. Heceli (articule) bir dilin ortaya çıkışı.
• Orta aşama: Balık tüketimi & ateşin kullanılması. İkisi birarada bulunur, çünkü balık tüketimi ancak ateşin kullanılmasıyla tamamen mümkün olmuştur. 
• Yukarı aşama: Ok ve yayın türetimi. 

"Barbarlık çağı için demir kılıç ve uygarlık için ateşli silah neyse, yabanıllık için de ok ve yay odur: her sorunu çözen silah." (s. 31)


Bundan sonraki gelişmeler insan topluluklarının bulunduğu coğrafyaya göre farklılık gösteriyor. Kimi topraklarda bitki ekimine geçilirken kimi bölgede hayvan evcilleştirilmesi öğreniliyor.

2. BARBARLIK

• Aşağı aşama: Barbarlık dönemi çömlekçiliğin bulunmasıyla başlıyor. 
• Orta aşama: Doğuda hayvan evcilleştirilmesi / Batıda bitki ekimi ve yapılarda taş, kerğiç kullanımı.
• Yukarı aşama: Demir madeninin eritilmesi ve dökümü. Abecenin türetimi ve bunun yazıda kullanılması. 

"Aryen ve Semit ırkları üstün gelişmesini, belki de, bu ırkların beslenmesinde et ve sütün bolluğuna ve özellikle bu bolluğun çocukların gelişmesi üzerindeki olumlu etkilerine bağlamak gerekir. Gerçekten, hemen hemen tamamen bitkisel bir beslenmeyle yaşayan Yeni-Meksika'nın Peubloslu yerlileri, daha çok et ve balık yiyerek yaşayan barbarlığın aşağı aşamasındaki yerlilerden daha küçük bir beyne sahiptirler." (s. 34)

"Şimdilik Morgan'ın düzenlediği sınıflamayı aşağıdaki gibi genelleştirebiliriz: Yabanıllık: Doğa ürünlerinden, onları hiç değiştirmeden yararlanmanın ağır bastığı dönem. İnsan eliyle yapılan üretim, hreşeyden önce bu yararlanmayı kolaylaştıran alletlerin üretimidir. Barbarlık: Hayvan yetiştirme, tarım ve insanın faaliyeti sayesinde doğal ürünlerin üretimini artırmayı sağlayan yöntemlerin öğrenilmesi dönemi. Uygarlık: İnsanın doğal ürünleri hammadde olarak kullanmayı öğrendiği dönem; asıl anlamda sanayi ve ustalık dönemi." (s. 35)